Arkeo Sev: Erdemli - Tapureli Köyü: Bir Tarih Yatağı!

Tapureli Köyü

Köyün adı arazinin yapısından kaynaklanmaktadır. Köy, taşlık ve kayalık bir alanda kuruludur. Eskiden bu yerlere “tapır” denildiği için günümüze kadar taşlık kayalık yer anlamında “Tapureli” denmiştir.

İçel Tarihi’nde köyün ilk adı Tahtalı’dır Köyü kuran, 1800’lü yıllarda Gök Ali adında bir Türkmen beyidir.
Erdemli’nin büyük köylerinden biri olan Tapureli köyü adeta tarih yatağı gibidir. Çevre düzenlemesi yapılırsa bölge turizm açısından önemli bir merkez haline gelebilir.

Rakım : Denizden 1050 m yüksekliktedir.

Uzaklık : Erdemli’ye 32 km mesafededir.

Ulaşım : Günün her saatinde araç bulmak mümkündür. Ulaşım taşıma kooperatifi araçları ile sağlanmaktadır. Köye özel araçlarla da ulaşmak mümkündür.

Eğitim : İlköğretim okulu var. Çevre köylerden taşımalı gelen öğrencilere de hizmet vermektedir.

Sağlık : Köyde sağlık evi yoktur.

Nüfus : 1.311(2000 Yılı nüfus sayımına göre). Yaz mevsiminde nüfus 2 bin civarındadır.

Hane sayısı : 365 Hane.

Cami : Bozalan ve Çukurbağ mahallelerinde Camii var. Köyde Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı Kur’an Kursu mevcuttur.

Mahalleler : Bozalan, Çukurbağ ve Hacıseli olmak üzere 3 mahalleden oluşmuştur. Çukurbağ mahallesi köyün merkezidir. Çukurbağ sulak bir yerdir, çevresinde su kuyuları çoktur.

Yetiştirdiği ürünler : Şeftali, elma, kiraz, domates, hıyar, buğday ve arpa yetiştirilen ürünlerdendir.

Geçim kaynağı : Çiftçilik ve hayvancılık en önemli geçim kaynağıdır. Köyde yayla sebzeciliği ve seracılık gelişmektedir. Küçük ve büyükbaş hayvan besiciliği yapılmaktadır. Ancak tarım arttıkça hayvancılık yok olmaktadır.

Köy odası : Köy odası var.

Tarihi eserler : Köy, Roma ve Bizans döneminden kalma harabelerle doludur. Bozalan ve Kestel mevkiinde bulunan kale, mezarlar, su sarnıçları, lahitler, kaya mezarları, kabartma heykeller görülmeye değer eserlerdir.

İçme suyu : İçme suyu yeteri kadar var.

Sulama suyu : Lemas çayından cazibe ile getirilen sulama suyu var, ancak yaz mevsiminde yetersiz kalmaktadır.

İklim : Yazlar sıcak ve kurak, kış mevsimi soğuk ve yağışlı (kar ve yağmurlu) geçmektedir. Karasal iklime geçiş yerlerindendir.
http://www.erdemliziraatodasi.org/erdemli_goster.asp?id=131

Atanur Melek'in Fotoğraflarından

Tabureli, Taşlık Klikya'da yer alır ve gezi programlarında hiç rastlanmayan, adı fazla duyulmayan, defineciler dışında pek bilinmeyen, Geç Roma ve Bizans dönemlerine ait çok önemli bir antik kenttir.

Ve öylesine bir antik kenttir ki, bizim yerliler için demiyorum ama bir Avrupalı turist gezmekle bir günde bitiremez. Kiliseler, bazilikalar var, duvarları hala ayakta, üstü örtülüp, içinde konaklanabilir.

Üzeri 2-3 metrelik taşlarla kapatılmış su sarnıçları vardır; o taşları nasıl tutturduklarına hayret edersiniz. Nasıl bir ustalık ki o büyük kütleleleri birbirine böylesine sıkı bir şekilde kilitleyebilmişler!

Antik yolda yürürken binlerce yıl önceki Romalılarla, Bizanslılarla yanyana yürüdüğünüzü hissedeceksiniz.

Kapı sövelerindeki, sütun başlıklarındaki, lahit kapaklarındaki ve kaya mezarları girişlerinde bulunan sütunlardaki bezemeleri, rozetleri seyretmeye doyamaz insan.

Yine bir tapınak kapısı olduğu anlaşılan sövedeki, Atena'ya ait kalkan, Zeus'a ait şimşek ve Herakles'e ait lobut kabartmaları hiç bozulmamış şekilde görülebilmektedir.

Antik şehrin ortasındaki bir kayada nöbet beklermiş gibi duran iki Romalı asker rölyefi, biraz yıpranmış ama görkemini hala koruyor. Askerce duruşları, bir gücü anlatmaya yeterlidir.

Öte yanda yine iki kabartma, yan yana oturan kişiler belli ki biraz daha erken dönemlerden; çok fazla yıpranmışlar çünkü.

Başka bir yerde gövdesi kuş, başı insan olan bir kabartmanın gövde ve kafası koparılmış durumda ama şekil halen fark edilebiliyor.

Tapureli'ni gezmenin bazı zorlukları da var.
Bu yüzden yöreyi iyi bilen birine ihtiyaç duyulmaktadır.

Antik şehrin bulunduğu ve adına "Gavur Tepesi" denen üç tepe hiçbir yerde hiç karşılaşamayacağınız kadar yaşlı, pırnal ve meşe ağaçlarıyla kaplıdır. Bu yüzden tarihi eserleri bulabilmek bayağı zordur.