ARKEO-SEV PROJESİ
PROJE UZUN ADI:
Mersin’de Arkeolojik Mirasın Korunması Amacıyla Toplumun Bilinçlendirilmesi İçin Sivil Girişim.
PROJE KISA ADI:
Arkeolojik Mirası Korumak İçin Sevdirme Projesi (ARKEO-SEV)
PROJENİN AMACI:
Mersin ili ve civarındaki tarihi mirasın korunması, arkeolojik tahribatın önüne geçilmesi ve tahribatın kontrol altına alınması amacıyla sivil inisiyatif olarak, tarih ve kültür bilincini geliştirme yönünde eğitim çalışmaları yapmak.
GİRİŞ:
Birçok medeniyete ev sahipliği yapan ve bir tarih zenginliği kenti olarak Mersin’in tarihi Yumuktepe'de İ.Ö. 7 bin yılına kadar dayanıyor. Prehistorik dönemlerden başlayarak, Neolitik döneme kadar uzanıyor. Hititler, Persler, Yunanlılar, Romalılar, Bizanslılar ve İslami dönem... halinde kesintisiz devam ediyor.
Böyle bir tarihsel geçmişe sahip kentimizde Yumuktepe ve Soli vb. höyüklerinin yanısıra, Kızkalesi, Korikos Kalesi, Cennet-Cehennem, Kanlı Divane, Adam Kayalar, Uzuncaburç, Üç Güzeller Mozaiği gibi bilinen kültürel miraslar ve yeterince tanınmayan sayısız öteki tarihi eserler bulunmaktadır.
Sınırları içinde mimari, heykel, seramik, sikke türü zengin çeşitliliği barındıran bölgenin adı “Antik Kilikiya” olarak da adlandırılır. Bu bölgenin coğrafi sınırı Doğu’da İskenderun Körfezi’nden başlayarak Alanya’ya kadar devam eder ve kuzeyde Toros Dağları ile geniş bir alana yayılır.
Bu kadar geniş bir alanda, çok zengin arkeolojik mirası bünyesinde barındıran bölge ve Mersin kenti 1970’li yıllarda sanayi bölgesi olarak ilan edilmiş ve turizm dolayısıyla da arkeolojik miras çok büyük ölçüde ihmal edilmiştir.
Yakın zamana kadar da, bölgenin sahip olduğu arkeolojik zenginliğin gün ışığına çıkarılması, korunması, tanıtımı ve kültür turizmine açılması yönünde de yeterli bir çaba gösterilmemiştir.
Son zamanlarda bölgenin hem doğa, hem de kültür turizmi açısından öneminin artması ve bu yönde yatırımların yoğunluk kazanması ile birlikte arkeolojik mekanların ve eserlerin korunması, turizmin hizmetine sokulması konusu daha da önem kazanmaktadır.
Günümüzde,“Turizm ve Arkeoloji”nin ayrılmaz bir bütün oluşturduğu gerçeği bir an bile gözden kaçırılmamalıdır.
Turizm yatırımlarında arkeolojik eserlerin korunması ve tahribatının önlenmesi konusu, bu bölgenin insanları olarak hepimiz için bir görev olmakla birlikte yerel yönetimlerin rolü daha da önem kazanmaktadır.
Bölgemizde turizm ile birlikte gelişen bir diğer faaliyet alanı ise tarım olmuştur. Özellikle Erdemli ve Silifke ilçelerine bağlı köylerde, tarla açma ve arazi elde etmek için arkeolojik alanlar tahrip edilmekte, mevcut mimari eserler ortadan kaldırılarak, bu alanların tarımsal faaliyetlerde kullanıldığı görülmektedir.
Ayrıca definecilik faaliyetleri nedeniyle ören yerlerinin yakınında yaşayan vatandaşların, bulduğu her mezarı ve yapıyı ahır veya depo olarak kullandığı da görülmektedir.
Burada ekonomik ve sosyal koşullara olduğu kadar, bilinç eksikliğine de bağlı olan bir “tahribat” ile karşı karşıya bulunuyoruz.
Eğer gerekli önlemlerin alınması doğrultusunda çabalar yeterince gösterilemezse açıktır ki bir tarih zenginliği kenti olarak Mersin’deki arkeolojik tahribat artarak devam edecektir.
Mersin kıyılarında pek az kimsenin tanıyıp, tanıttığı o muhteşem yapılar, şu anki halleriyle, birer taş-mermer artığı veya kalıntısından başka bir şey ifade etmiyorlar. Eğer onlar bizim “kültürümüzün” doğrudan parçası olmuş olsaydılar, tarlalara saçılmış taşlar olarak kalmaz, o güzelim tarihi yerler depo ve ahır olarak kullanılmaz, birer çöplük yuvaları olarak bırakılmazdı.
Türkiye geneli ve Mersin'deki arkeolojik tahribata karşı bilinçlendirme ve uyarma amaçlı çalışma deneyleri olumlu olmakla birlikte, daha da geliştirilme ihtiyacı içindedir. Uygulanan çalışmaların pratiğine dayanmak ve onları sürdürüp ilerletmek bu projenin temel amacını oluşturmaktadır.
Arkeolojik mirasın korunmasına ilişkin gözden geçirilmiş Avrupa Sözleşmesinin Kamuoyunun Bilinçlendirilmesi başlığı altındaki 9. maddesinde yer alan;
“Geçmişin ve arkeolojik mirası tehdit eden tehlikelerin tanınması için bu mirasın değeri konusunda kamuoyu vicdanının uyandırılması ve geliştirilmesi amacıyla eğitici çalışmalar yapmayı taahhüt eder"
bölümü bizim çalışmalarımızın dayanak noktasını teşkil etmektedir.
Biz, bir sivil inisiyatif olarak, başlangıç döneminde daha ağırlıklı olarak, bütün bu geniş alanın dar bir bölümünde, ilk ve orta öğretim öğrencileri ve öğretmenleri arasında, yerel ve ulusal kurumlarla ortaklaşa hareket içinde bilinçlendirme çabalarımızı, geliştirmek istiyoruz.
YÖNTEM VE ARAÇLAR:
- Başta valilik olmak üzere, ilgili bakanlık temsilcileri ile işbirliği yapmak
- Milli Eğitim Bakanlığı ile işbirliği içinde ilk ve orta öğrenim okullarında programlanmış eğitim seminerleri düzenlemek; öğrenciler için tanıtıcı resimli kitapçık ve afiş hazırlamak
- Mersin Üniversitesi Arkeoloji bölümü ile işbirliği içinde çalışmak
- Eğitim çalışmalarının bir parçası olarak, öğrenciler arasında resim ve afiş yarışmaları düzenlemek ve konuyla ilgili çalışmaları halka açık merkezlerde sergilemek
- Okullar için müze ve kazı alanları ziyaretlerini yaygınlaştırmak
- Bu projenin internet üzerinde tanıtılmasını ve yapılan çalışmaların takip edilebilmesini sağlayabilmek için ortam yaratmak
- Proje çalışmalarına ve eğitim seminerlerine katılacak ve destek verecek gönüllüleri harekete geçirmek
- Mersin’de uygun sit alanlarının doğal restorasyon ve imitatif eser destekli "Arkeo Park" alanları haline getirilmesi için çalışmak
- Halka ve öğrencilere açık “Mersin’de Arkeoloji Sohbetleri” başlıklı tanıtım ve bilinçlendirme toplantıları düzenlenmesini sağlamak
- Üniversite ve kurumlar arasında bilgi alışverişi ve yakınlaşma sağlamak amacıyla “Mersin ve Arkeoloji” ana başlıklı paneller düzenlenmesi için çalışmak
- Yerel basını proje hakkında bilgilendirerek, bu proje ile ilgili uygulamaların kamuoyuna duyurulması ve kamuoyu desteği sağlayabilmek konusunda çalışmalar yapmak
- Arkeolojik tahribata karşı bilgilendirme çalışmalarında yerel yönetimlerle işbirliği geliştirmek ve destek alışverişi sağlamak
- Arkeo-Sev Projesi Çalışmalarına gereken finansal bütçe için destek arayışları geliştirmek
- Arkeoloji ile ilişkili olan Mimar, İnşaat, Ziraat Odaları ve Baro gibi mesleki kurumlar ile işbirliği içinde olmak
- Bölgemizde bulunan çeşitli tarihi değerlerin tanıtılmasına ve o bölgelerin tahribatının önlenmesine katkı için farklı türde kültürel etkinlikler planlamak
- Yerel yönetimlerden gelecek talepleri de dikkate alan bir “öncelik sıralaması” temelinde belirlenecek arkeolojik sit alanlarının “bitki ve atık temizliği” için gönüllü “Arkeo-Sever Grupları” oluşturmak; bu amaç doğrultusunda gerekli izinleri almak ve işbirliği yapılacak ve yardım alınacak kurumlarla görüşmeler yapmak
- Kendisine asıl amaç olarak arkeolojik kültür mirasının korunmasını almış olan “Arkeo-Severler Gezisi Programları” oluşturmak; keşfedilmemiş arkeolojik kültürel miras alanlarının saptanmasına, tanınması ve tanıtımının yaygınlaştırılmasına çaba harcamak
- Bölgemizdeki arkeolojik miras alanlarının akademik çevrelerde ve kitleler nezdinde tanıtılması amacıyla film ve fotoğraf çekimlerinin yapılmasını ve bunların yerel - ulusal medya ve internet ortamında yayınlanmasını sağlamak
- “Kültürel Tahribata Karşı” ilgili kurumların haberdar edilmesini ve sürekli halk denetimini sağlamak aracı olarak “ALO ARKEO” telefon hattının kurulması için çalışmalar yapmak
SONUÇ:
Zaman ve sabır gerektiren bu çalışmalar uzun bir sürece yayılarak sürdürülürse başarılı olunacaktır.
Başka yörelere göre daha az tanınmış ören yerleri ve arkeolojik alanlarıyla Mersin’in gelişmekte olan imarlaşma ve tarımsal sürecinin yol açtığı arkeolojik tahribatın, gelecek nesillerin bilinçli çabasıyla dengelenmesi ve kültürel miras alanlarının önümüzdeki yüzyıllara aktarılmasına yönelik olumlu çalışmalar, toplumun her kesiminin bilinçli desteğiyle gerçekleştirilebilir.
ARKEO-SEV PROJESİ Girişimi
Not: Bu proje hazırlanırken Mersin Üniversitesi Arkeolojik Yok Oluş Projesi’nden (http://www.mersin.e Toplum ve Tarih’in blogundaki yazılardan (http://toplumvetari Kültür Bakanlığı’nın Arkeolojik Mirasın Korunması Sözleşmesinden (http://www.kultur.g yararlanılmıştır. arkeosev@gm |
| **** |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder